Socket AM4 od AMD to jedna z najbardziej udanych platform w historii komputerów PC. Zadebiutował w 2017 roku i przez lata obsługiwał liczne generacje procesorów Ryzen, od pierwszej serii aż po Ryzen 5000. Jednak od premiery AM5 w 2022 roku zaczęto coraz częściej mówić, że AM4 jest „martwe”. Czy to rzeczywiście prawda? Czy warto jeszcze inwestować w płytę główną na AM4? A co z cenami AM5 – kiedy stanieją?
1. Dlaczego uważa się, że AM4 jest martwe?
Platforma AM4 przez wiele lat cieszyła się ogromną popularnością, ale wraz z premierą AM5 coraz częściej mówi się o jej ograniczeniach i stopniowym wycofywaniu ze wsparcia. Choć nadal wiele osób korzysta z tej platformy, nie można ignorować zmian, jakie zaszły w technologii. Przesiadka na AM5 staje się coraz bardziej opłacalna dla osób planujących długoterminową modernizację sprzętu, ale AM4 wciąż może być atrakcyjnym wyborem w określonych przypadkach. Główne argumenty przeciwko AM4 wynikają z jego ograniczeń i przyszłości platformy:
- Brak obsługi DDR5 – AM4 obsługuje wyłącznie pamięci DDR4, co w perspektywie kilku lat może stać się ograniczeniem. AM5 przeszło całkowicie na DDR5, co oznacza, że AM4 nie dostanie przyszłych ulepszeń w tym zakresie.
- Koniec wsparcia dla nowych procesorów – AMD oficjalnie zakończyło rozwój procesorów dla AM4 na serii Ryzen 5000. Istnieją co prawda modele Ryzen 5000X3D (np. 5800X3D), ale to już ostatnie układy. Nie będzie Ryzenów 7000 czy 8000 na AM4.
- Brak PCIe 5.0 – Nowe generacje kart graficznych i dysków SSD zaczynają wykorzystywać PCIe 5.0, a AM4 obsługuje maksymalnie PCIe 4.0 (lub 3.0 na starszych płytach). Choć dziś różnice w wydajności nie są jeszcze ogromne, w przyszłości może to być istotne.
- Producenci skupiają się na AM5 – Większość nowych płyt głównych, chłodzeń i pamięci RAM projektowanych jest z myślą o AM5. Oznacza to, że za kilka lat dostępność części do AM4 może być ograniczona.
2. Czy nadal warto kupować płytę główną z AM4?
Warto rozważyć zakup płyty głównej z AM4 w kilku konkretnych scenariuszach. Przede wszystkim jest to dobra opcja dla osób, które chcą zbudować budżetowy komputer do gier lub pracy biurowej, ponieważ ceny płyt głównych i procesorów na AM4 są znacznie niższe niż w przypadku AM5. Ponadto, jeśli ktoś już posiada płytę AM4 i starszy procesor Ryzen, aktualizacja do modelu z serii 5000 może znacząco podnieść wydajność bez konieczności wymiany całej platformy. AM4 może być także atrakcyjną opcją dla osób, które nie potrzebują najnowszych technologii, takich jak PCIe 5.0 czy DDR5, i wolą zainwestować w wydajniejszą kartę graficzną lub inne komponenty.
- Dla budżetowych zestawów – AM4 nadal oferuje świetny stosunek ceny do wydajności. Można kupić tanią płytę B450/B550 i połączyć ją z Ryzenem 5600 lub 5800X3D, co zapewni solidną wydajność w grach za ułamek ceny nowej platformy.
- Jeśli masz już płytę AM4 – Jeśli posiadasz dobrą płytę główną AM4, możesz jeszcze przez kilka lat unikać zmiany platformy, inwestując np. w Ryzen 5800X3D jako tani upgrade.
- Jeśli nie zależy ci na PCIe 5.0 i DDR5 – Aktualnie różnice między DDR4 a DDR5 w grach są niewielkie. PCIe 5.0 również nie jest jeszcze w pełni wykorzystywane przez większość kart graficznych.
- Nie warto kupować AM4, jeśli chcesz przyszłościowej platformy – Jeśli planujesz wieloletnie użytkowanie komputera i chcesz mieć dostęp do nowych procesorów i technologii, AM4 nie jest dobrym wyborem. AM5 ma zapewnione wsparcie do 2027 roku, co oznacza dostęp do nowszych CPU i technologii.
3. Kiedy socket AM5 stanieje?
Wielu użytkowników rozważa przejście na platformę AM5, ale jej koszt wciąż budzi sporo kontrowersji. Ceny płyt głównych oraz pamięci RAM DDR5 sprawiają, że nie jest to opcja dla każdego. Dla wielu osób kluczowe jest pytanie: kiedy ceny spadną na akceptowalny poziom? Platforma AM5 jest obecnie droga z kilku powodów:
- Wysokie ceny płyt głównych – Nawet budżetowe modele kosztują sporo (B650 zaczyna się od ~600 zł), a topowe X670E to wydatek ponad 1000 zł.
- DDR5 nadal droższe od DDR4 – Choć ceny spadły, dobre zestawy DDR5 są wciąż droższe od DDR4.
Prognozy na obniżki cen:
Obecne ceny AM5 wciąż są wysokie, ale przewidywane zmiany na rynku mogą doprowadzić do ich stopniowego spadku. Istnieje kilka czynników, które wpłyną na obniżkę cen, takich jak większa konkurencja w segmencie procesorów, spadek cen pamięci DDR5 oraz rosnąca dostępność budżetowych płyt głównych. Producenci, chcąc zwiększyć adopcję nowej platformy, będą zmuszeni do wprowadzenia tańszych opcji, co powinno wpłynąć na ogólną przystępność cenową AM5. Warto także śledzić promocje oraz okresowe obniżki, które mogą pojawiać się w miarę starzenia się pierwszych generacji procesorów AM5.
- Druga połowa 2025 roku – Gdy AM5 stanie się standardem i wejdzie nowa generacja procesorów (Ryzen 9000?), starsze modele Ryzen 7000 i 8000 mogą stanieć.
- Nowe płyty A620/B650 w niższych cenach – Możliwe, że AMD wypuści tańsze wersje płyt B650 i A620, co obniży próg wejścia na AM5.
- DDR5 stanie się bardziej przystępne – Produkcja DDR5 zwiększa się, co powinno stopniowo obniżać ceny.
4. Podsumowanie: czy warto teraz przesiąść się na AM5?
- Opcja 1: Pozostanie przy AM4 – jeśli masz już płytę AM4 i możesz kupić tani procesor (np. Ryzen 5600 lub 5800X3D), nie ma potrzeby przesiadki na AM5. Platforma nadal zapewnia dobrą wydajność w grach, a dostępność niedrogich komponentów sprawia, że modernizacja komputera na tej podstawie jest opłacalna. Warto jednak pamiętać, że AM4 nie otrzyma już nowych generacji procesorów, co oznacza, że w perspektywie kilku lat użytkownicy mogą zacząć odczuwać ograniczenia tej platformy. Dla osób, które nie planują szybkiej zmiany komputera i nie potrzebują najnowszych technologii, AM4 wciąż pozostaje bardzo atrakcyjnym wyborem, oferując świetny stosunek ceny do wydajności.
- Opcja 2: Przesiadka na AM5 – jeśli budujesz nowy komputer od podstaw i zależy ci na długowieczności platformy, warto rozważyć AM5. Może być drogie teraz, ale w perspektywie 2–3 lat inwestycja się zwróci. Dzięki wsparciu dla nowych technologii, takich jak PCIe 5.0 i DDR5, AM5 oferuje lepszą skalowalność oraz potencjał do przyszłych aktualizacji sprzętowych. Dodatkowo, rozwój oprogramowania i optymalizacja dla tej platformy sprawiają, że jej wydajność w dłuższym okresie może okazać się bardziej korzystna niż w przypadku AM4.
- Opcja 3: Czekanie na spadek cen AM5 – jeśli AM5 jest dla ciebie za drogie, warto poczekać do drugiej połowy 2025 roku, gdy ceny płyt głównych i pamięci DDR5 spadną. Warto też obserwować sytuację na rynku, ponieważ producenci mogą wprowadzać promocje oraz tańsze modele płyt głównych, które uczynią platformę AM5 bardziej przystępną. Ponadto, rosnąca dostępność procesorów w niższych segmentach cenowych sprawi, że AM5 stanie się atrakcyjniejszą opcją dla osób, które nie chcą przepłacać za nową platformę.
Ostateczna decyzja zależy od budżetu i oczekiwań – AM4 nadal jest dobrą opcją dla budżetowych zestawów, ale AM5 to bardziej przyszłościowy wybór. Jeśli nie chcesz wymieniać komputera przez kolejne 5–6 lat, lepiej poczekać na tańsze AM5 i dopłacić do nowszej platformy.